طب فیزیکی بهترین راه حل درمان درد سیاتیک

درد عصب سیاتیک عارضه ای شایع است که میتواند بسیار آزار دهنده باشد. این درد در اثر درگیرشدن عصب سیاتیک واقع در قسمت تحتانی کمر ایجاد میشود و دردی است که از این قسمت به باسن و حتی به ساق پا نیز منتشر میشود. روش های درمانی متعدی برای درد سیاتیک وجود دارد که یکی از کم تهاجمی ترین، طبیعی ترین و موثرترین این درمانها، طب سوزنی است. از طریق طب سوزنی هم میتوان درد شدید عصب سیاتیک را تسکین داد و هم میتوان به تدریج با گذشت زمان، این عارضه را بطور کامل رفع کرد.

چه عاملی باعث ایجاد درد سیاتیک می شود؟

دردهای ناشی از تحریک یا فشار به عصب سیاتیک نشانه وجود یک بیماری زمینه ای در ناحیه ی کمر است. عصب سیاتیک از ناحیه تحتانی کمر نشات گرفته و از باسن میگذرد و در امتداد طول هر دو پا ادامه میابد. بخش هایی از عصب سیاتیک به نواحی مختلف پا، از جمله ساق و انگشتان پا منشعب می شود.

درد سیاتیک در اثر درگیر شدن یا تحت فشار قرار گرفتن این اعصاب در قسمت تحتانی کمر، ایجاد میشود. درد سیاتیک ممکن است در اثر آسیب هایی نظیر فتق دیسک کمری ایجاد شود و یا اینکه در اثر انحطاط طولانی مدت ناحیه کمر رخ دهد. همانطور که اشاره شد، دیسک کمر شایع ترین علت درد سیاتیک است. اینکه درد در کدام قسمت های پا بروز کند، به این بستگی دارد که عصب سیاتیک در کدام قسمت از بخش های تحتانی کمر فشرده شده باشد.

انواع درمان های درد سیاتیک

درمان درد سیاتیک توسط متخصص درد به روش‌های متعددی صورت میپذیرد. انواع درمان های درد سیاتیک عبارتند از:

تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)

TENS یک دستگاه الکترو-پزشکی است که جریان الکتریکی را از طریق پوست بطور مستقیم بروی اعصاب حسی اعمال میکند و در پی آن، احساس سوزن سوزن شدن ناحیه ایجاد میشود که این امر میتواند در تسکین و کاهش درد بیمار موثر باشد. اگر این روش درمانی (تحریک الکتریکی عصب از راه پوست TENS) با فیزیوتراپی همراه شود میتواند منجر به تسکین کمر دردهای حاد شود. این کاهش و تسکین درد میتواند منجر به تسهیل بهبودی بیمار شود و در نتیجه بیمار بتواند دامنه ی حرکتی خود را افزایش دهد.

دستگاه TENS دارای الکترودهایی است که این الکترودها در نزدیکی ناحیه هایی که درد در آنها احساس میشود مستقیما بروی پوست چسبانده میشوند. متخصص درد از این دستگاه در مطب خود استفاده میکند.

ماساژ درمانی

بسته به نوع ماساژ، درمانگر ماساژدرمانی را روی عضلات، مفاصل، اعصاب و لایه‌های بافت همبند در عمق پوست شخص اعمال میکند. ماساژ بافت عمیق، درمان نقاط ماشه ای یا تریگر پوینت و درمان عصبی عضلانی، چندین نوع از تکنیک های مورد استفاده در ماساژدرمانی هستند.

ماساژدرمانی علاوه بر تاثیرات مثبت دیگری که دارد، میتواند از راه های زیر موجب کاهش درد سیاتیک شود:

عضلات را آرام و شل میکند.
گردش مواد مغذی شفابخش را تسهیل میکند.
موجب ترشح اندورفین میشود.
استرس را کاهش میدهد.

طب سوزنی

با وارد کردن سوزن‌های بسیار نازک در سطح پوست نقاط خاصی از بدن، سوزن ها باعث تحریک پاسخ و واکنش از سوی عصب‌های موجود در آن قسمت می‌شود. انتشار این پاسخ از سوی سیستم عصبی باعث میشود مغز موارد زیر را انجام دهد:

ترشح مقادیر زیادی از مسکن های طبیعی در بدن (از جمله اندورفین ها و انکفالین ها).
افزایش و تسهیل خونرسانی به ناحیه دردناک.
شل شدن و کاهش فشار از روی عضلات اطراف ناحیه.

برای درمان سیاتیک با طب سوزنی، سوزن ها در چه ناحیه ای از بدن قرار داده خواهد شد؟ هر متخصص طب سوزنی بر اساس تجارب شخصی خود و بر اساس مشکل بیمار، از پروتکل های متفاوتی استفاده میکند. در کلینیک ما از پروتکل هایی پیروی میشود که شامل قرار دادن سوزن در مناطق زیر است:

داخل ساق پا / مچ پا
در امتداد ناحیه مچ / ساعد

یوگا

یوگا درمانی هم یکی از پدیده های شناخته شده میباشد. در واقع، یوگا درمانی و طب سوزنی، جزو اولین درمان‌ها در زمینه ی تسکین درد هستند. اگرچه یوگا ریشه هایی در معنویات و مذهب نیز دارد اما در دهه ۱۹۸۰ به عنوان نوعی ورزش و مجموعه ای از حرکات کششی در بین مردم رایج شد. اخیرا یوگا در بین مبتلایان به کمر درد نیز بسیار محبوب شده چرا که بسیاری از حرکات و پوزیشن های یوگا، نواحی مرکزی بدن را هدف قرار میدهند.

در مورد درد سیاتیک نیز یوگا میتواند بسیار موثر باشد چرا که یوگا درمانی به میزان زیادی عضلات ناحیه ی کمر را درگیر میکند. در نتیجه ی کشش عضلات کمر در یوگا درمانی، از انقباض بیش از حد عضلات جلوگیری میشود و از التهاب آنها کاسته میشود.

اگر علت درد سیاتیک، عارضه ای بنام سندرم پیریفورمیس باشد، در این حالت یوگا درمانی میتواند بسیار موثر و اثرگذار باشد. در این سندرم، عضله پیریفورمیس که در ناحیه پایه ستون فقرات قرار دارد باعث ایجاد درد شدیدی در عصب سیاتیک میشود. برخی از حرکات و پوزیشن های یوگادرمانی، موجب کشش این عضله میشوند و در نتیجه باعث کاهش و تسکین درد ناشی از آن میشوند.

میتوانید یوگادرمانی را به عنوان درمان جایگزین یا همراه با سایر روش های درمانی استفاده کنید و از تاثیرات مثبت آن در تسکین و کاهش درد بهره مند شوید. قبل از اقدام برای یوگادرمانی حتما با یک متخصص مشورت کنید تا بهترین حرکات را که مناسب شرایط شما هستند به شما آموزش دهد.

درمانهای دستی یا مانوال تراپی

بیماران مبتلا به سیاتیک اغلب نتیجه ی خوبی از درمانهای دستی ارائه شده توسط کایروپراکتیک سیاتیک،‌ که شامل تحرک بخشی بافت نرم، سوزن درمانی نقاط ماشه ای و اصلاحات کایروپراکتیک است، دریافت میکنند. در این روش درمانی، نقاط ماشه ای موجود در عضلات ناحیه ی کمر مورد هدف قرار میگیرند. این نوع درمان کشش و فشار کنترل شده ای را به مفاصل بیمار اعمال میکند.

ورزش های مفید برای تسکین درد سیاتیک

تمرینات و ورزش های فیزیوتراپی نقش بسزایی در درمان درد سیاتیک دارند. بسته به علت اصلی درد سیاتیک، متخصص چندین نوع تمرین را برای کمک به کاهش علائم به بیمار توصیه میکند.

فعالیت ها و حرکات کم فشار و کشش های ملایم منجر به شل شدگی عضلات کمر و پا میشوند و عضلات شکم را نیز تقویت میکنند که این عامل در کاهش درد سیاتیک بسیار مهم است.

فعالیت های ملایم هوازی

فعالیت های ملایم هوازی موجب افزایش گردش خون شده و به شل شدن عضلات کمک میکنند. ورزش خود را با گرم کردن بدن به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه با فعالیت های ملایم هوازی زیر شروع کنید:

دوچرخه ثابت
شنا
پیاده روی
ورزش در آب

وقتی شروع به گرم کردن بدن کنید ممکن است کمر، پاها یا عضلات باسن شما کمی درد داشته یا سفت شوند. این مسئله کاملا طبیعی است و با گذشت چند دقیقه عضلات دوباره شل خواهند شد. شما باید حداقل ۵ باردر هفته این فعالیت های هوازی را انجام دهید تا به مرور و به تدریج شاهد تاثیرات مفید آن باشید. تا زمانی که این ورزش ها موجب تشدید درد شما نشوند، میتوانید این فعالیت ها را بصورت روزانه ادامه دهید.

تمرینات تقویتی

بعد از گرم کردن بدن، میتوانید به سراغ تمریناتی بروید که عضلات مرکزی بدن را تقویت میکنند. چند نمونه از تمرینات تقویتی عبارتند از:

حرکت پل لگن (نشسته / ایستاده)
حرکت پل
حرکت پلانک تعدیل شده

زمانی که انجام این تمرینات برای شما آسان شد،‌ میتوانید حرکات پیشرفته تری را برای تقویت عضلات مرکزی انجام دهید اما باید توجه داشته باشید که انجام این حرکات پیشرفته نباید موجب تشدید درد شوند. همچنین، تمرینات تقویتی باید ۳ الی ۴ بار در هفته انجام شوند و هرگز نباید آنها را بصورت دو روز متوالی انجام داد.

تمرینات و حرکات کششی

کشش آرام و ملایم عضلات همسترینگ و عضلات کمری میتواند در تسکین درد سیاتیک موثر باشد. برای اینکه حرکات کششی را بطور صحیح انجام دهید باید از نکات زیر پیروی کنید:

همیشه قبل از شروع حرکات کششی، ورزش های ملایم هوازی را انجام دهید تا بدن خود را گرم کنید.
از انجام حرکات کششی که در آن به جلو خم میشوید یا برای انجام آنها مجبور هستید که کمر خود را بچرخانید،‌ پرهیز کنید.
حرکات کششی را با اعمال فشار و زور انجام ندهید. اگر احساس مقاومت یا سفتی در عضله کردید به آن فشار نیاورید.
به محض احساس درد، فعالیت خود را قطع کنید.
هرگز حرکات کششی را با عضلات سرد انجام ندهید. اگر نمیتوانید تمرینات گرم کردن بدن را انجام دهید، به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه، ناحیه را با آب گرم کنید.
اگر حس کردید عضلات شما منقبض شده اند تمرین را قطع کنید، عضلات را شل کرده و دوباره تمرین را شروع کنید.
میتوانید حین کشش از دستان خود یا یک حوله و یا حتی یک روسری استفاده کنید.

چند نمونه از حرکات کششی که برای تسکین درد سیاتیک موثرند، عبارتند از: